Aldeias Históricas, de 12 historische dorpjes van Portugal

Wil je een keer van de gebaande Portugese paden afwijken? Traditionele plekken ontdekken die niet vooraan in de reisgidsen staan? Maak dan een indrukwekkende tocht langs de Aldeias Históricas. Dat zijn 12 unieke, historische dorpjes die verscholen liggen in het centrale binnenland. Ze behoren tot de crème de la crème van het culturele erfgoed van Portugal.

Verspreid over de regio's Coimbra, Castelo Branco en Guarda vind je deze 12 pareltjes. De dorpen bevinden zich allemaal in de buurt van of langs de grens met Spanje, maar toch zijn ze allemaal anders.

De ligging op de toppen van de heuvels is geen toeval, maar een slimme strategische keuze, want op deze grote hoogte waren de heersers vroeger veilig. Tegenwoordig geniet je hierdoor vanuit elk dorpje van een fenomenaal uitzicht over de omgeving.

Prachtig uitzicht over de omgeving vanaf het kasteel van Belmonte

 

Duurzame bestemming

Extra bijzonder is dat de 12 afgelegen dorpjes officieel zijn uitgeroepen tot Biosphere Tourism Destination. Dat houdt in dat alle dorpen heel bewust en verantwoord omgaan met de natuur. Ook zetten ze zich in voor de juiste balans tussen toerisme, het behoud van de culturele tradities en eerlijke verdiensten voor de lokale bevolking.

Met een bezoek aan deze historische dorpjes draag je dus je steentje bij aan de toekomst van dit gebied en haar inwoners. Zo ga je met een extra goed gevoel op vakantie!

 

Proef de historie in de 12 mooiste dorpjes

1. Piódão

Piódão

 

In het beschermde natuurgebied van de Serra do Açor is het oude Piódão goed weggestopt. Het charmante plaatsje ligt op verschillende terrassen die gemoedelijk tegen een helling aan rusten. Omdat de bouw op een briljante manier is aangepast aan de ruige natuur, past het kleine dorp moeiteloos in het landschap.

Vanwege de afgezonderde ligging zijn veel originele kenmerken van het oude dorp goed intact gebleven. Deze verborgen locatie was ook de reden dat zich hier in het verleden veel vluchtelingen schuil hielden.

Wandel door de smalle straatjes naar de witte kerk, die door de bevolking met eigen middelen is gebouwd aan het begin van de 19e eeuw. Piódão moet het als enige dorp van de Aldeias Históricas stellen zonder kasteel, maar is daardoor zeker niet minder aantrekkelijk.

Verlaat Piódão niet voordat het donker wordt en de sfeervolle verlichting aan gaat. Net een sprookje.

Overnachten in Piódão? Bij Casa da Padaria word je gastvrij ontvangen. 

 

2. Almeida

Almeida

 

Bij een bezoek aan Almeida stap je honderden jaren terug in de tijd. Het interessante dorpje is gebouwd in een zeshoekige vorm op een plateau met flinke stadsmuren waar je overheen kunt wandelen.

De Arabieren, die dit gebied ook in handen kregen, gaven het dorp de naam Al-Mêda, wat tafel betekent in het Arabisch.

In 1641 was het noodzakelijk om de middeleeuwse nederzetting verder te verstevigen. Daarmee veranderde Almeida in een serieuze burcht waarmee de grensstrook beter onder controle te houden was. Samen met het dorp Castelo Rodrigo ligt Almeida het dichtste bij de Spaanse grens.

Wie houdt van bijzondere architectuur kan zowel binnen als buiten de stadsmuren van Almeida zijn hart ophalen.

Laat alle indrukken van deze indrukwekkende vesting even bezinken bij O Caçador. In hartje centrum serveren ze daar onder andere traditionele kabeljauwgerechten (bacalhau).

 

3. Belmonte

Het kasteel van Belmonte

 

Niet de minste natuurgebieden liggen in hetzelfde gebied als de 12 historische dorpjes. Neem Serra de Estrela, de grootste bergketen op het vasteland van Portugal. Een route langs de dorpjes is daardoor perfect te combineren met een fiets-of wandeltocht door de natuur.

Ten oosten van deze gigantische hellingen ligt het derde dorpje Belmonte. Het plaatsje heeft zijn naam te danken aan het uitzicht op het gebergte, want het betekent prachtige heuvel.

Overblijfselen uit verschillende periodes kun je hier bezichtigen, zoals de middeleeuwse toren en het kasteel.

De bekendste inwoner van Belmonte is de ontdekkingsreiziger Pedro Álvares Cabral. In het dorp bood hij in de 15e en 16e eeuw onderdak aan Joden die uit Castilië verjaagd werden.

Wil je een keer lekker luxe en in stijl overnachten? Boek dan een kamer bij Pousada Convento de Belmonte. In het bijbehorende restaurant staan mooie streekgerechten op de kaart.

 

4. Castelo Mendo

Castelo Mendo

 

Ook Castelo Mendo ademt een en al geschiedenis. Het dorpje is gebouwd op een heuvel en kent twee ommuurde delen. Deze muren uit de 12e eeuw hadden ooit acht torens, maar die zijn helaas verwoest tijdens de aardbeving van 1755.

Gelukkig zijn de vijf poorten wel gespaard gebleven. Ze hebben allemaal een andere naam: de poort van het dorp, van de bewaker, van de zon, van verraders en van D. Sancho, de voormalige koning.

De simpele stenen huisjes in de smalle straatjes telden oorspronkelijk twee verdiepingen; beneden verbleef het vee en boven was de woning.

Voor een portie voorspoed bezoek je de Barroco dos Desejos. De legende gaat dat wie een steen in de richting van de rots gooit, een wens mag doen.

Zoek je onderweg een leuk logeeradres? Casa de Sampaio spreekt je vast aan.

 

5. Castelo Novo

Castelo Novo

 

Herenhuizen van de Portugese adel, een aantal kapelletjes, een barokke fontein, een mooie kerk en restanten van een kasteel. Dat is een greep uit de bezienswaardigheden in het volgende dorp dat ook voornamelijk uit graniet bestaat: Castelo Novo.

Het ligt in het hart van het Serra da Gardunha- gebergte en kenmerkt zich door de vele details die je tegenkomt op de pleinen en op de gevels. Hoge en lage gebouwen wisselen elkaar af als je door Castelo Novo wandelt op weg naar het centrale plein Largo da Bica.

Het dorpje heeft nog een leuke verrassing in petto. Dat is het strandje bij de ingang van het dorp: Praia Fluvial de Castelo Novo. Daar is een ligweide aan het water en een plek om bij mooi weer een duik te nemen.

 

6. Castelo Rodrigo

Castelo Rodrigo

 

Bij het middeleeuwse kasteel van Castelo Rodrigo zijn verschillende veldslagen uitgevochten. De prachtige, oude stadspoort is een statige ingang van het ommuurde dorp dat alleen toegankelijk is voor voetgangers.

Over de steile geplaveide straatjes dwaal je langs oude huizen en zelfs een schandpaal uit de 16e-eeuw. Uiteindelijk komt je uit bij de restanten van het kasteel. Vanaf deze ruïne geniet je van een panoramisch uitzicht over de hoogvlaktes.

De Senhora do Rocamador kerk van Castelo Rodrigo is tot belangrijke halte benoemd op de pelgrimsroute van Camino de Santiago. Het schijnt dat de heilige Franciscus van Assisi hier een nacht heeft doorgebracht tijdens zijn bedevaart.

Bij Taverna da Mathilde eet je in historische sferen. Combineer een heerlijk wijntje met een côte à l'os van eigen bodem die aan tafel op de grillsteen klaargemaakt wordt.

Extra tip: als je hier bent, ga dan zeker ook een kijkje nemen bij het Miradouro do Alto da Serra da Marofa. Bij het grote christusbeeld, Cristo Rei, heb je een magnifiek uitzicht over de omgeving.

Miradouro do Alto da Serra da Marofa

 

7. Idanha-a-Velha

Zoals in meerdere historische dorpjes op deze route, treed je ook in Idanha-a-Velha in de sporen van verschillende bezetters. Het pittoreske dorpje werd gesticht door de Romeinen. Later volgden de moslims, de christenen en de Tempeliers.

Idanha-a-Velha

 

Idanha-a-Velha ligt aan de rivier Rio Ponsul en is onder archeologen geliefd vanwege de vele belangrijke overblijfselen. Bezoek het kasteel, de kathedraal, de oude stadsmuur en de Romeinse brug.

Bij de rivier is een leuke oversteekplaats aangelegd die uit 43 Romeinse drempels bestaat. Ook een klim naar de oude Tempelierstoren is een aanrader vanwege het schilderachtige uitzicht.

Wie deze ruige natuur graag op z’n gemak wil leren kennen, kan vanuit Idanha-a-Velha naar een van de volgende historische dorpjes lopen. Naar het prachtige Monsanto is het via de kortste route iets meer dan 10 kilometer wandelen.

 

8. Linhares da Beira

Linhares da Beira

 

Als je door de Mondego-vallei richting Linhares da Beira rijdt, zie je het middeleeuwse dorp vanzelf aan de horizon verschijnen. Op 180 meter hoogte bevinden zich de twee torens van het imposante kasteel dat aan de rand van het dorpje ligt. Grote en steile granieten rotsblokken omringen het bouwwerk.

Uit het rijke verleden is veel bewaard gebleven en in combinatie met de schilderachtige ligging heerst er in het dorp een romantische sfeer.

Tijdens het wandelen door de steegjes kun je onderweg stoppen om de lokale specialiteiten te proberen, zoals de Serra da Estrela-kaas (Queijo Serra da Estrela) of traditionele tomatenrijst (Arroz de tomate). Of proef Feijoda da Beira, een bonenstoofpot met gepureerde spinazie in verschillende uitvoeringen. Ook kom je hier diverse andere bonengerechten tegen, zoals Feijoada á Transmontana.

Daarna lekker de benen strekken? Rondom Linhares da Beira liggen drie verschillende mountainbikeroutes, onderdeel van het netwerk aan fietsroutes rondom de 12 historische dorpjes.

 

9. Marialva

Marialva

 

Marialva is een authentiek dorpje met een enorm aandeel in het Portugese erfgoed. Maar ook de bijzondere locatie maakt deze plek zo'n interessante bezienswaardigheid. Zo is het landschap rondom Marialva rijk aan wijngaarden en wordt het omringd door het Douro International Natural Park en de Côa-vallei. Ook ligt het direct aan de oever van de rivier Rio Alva.

Het leven in Marialva gaat terug naar de 6e eeuw, toen het door de Aravos stam werd bewoond. Daarna kwamen de Romeinen en vervolgens de Arabieren. Maar het was Koning Sancho II die rond 1200 het kasteel herbouwde op een rotsheuvel waar toen Romeinse ruïnes lagen.

Het is nog steeds een van de grootste kastelen in dit gebied en de eeuwenoude burcht van Marialva is een van de mooiste plekken om uit te kijken over de Serra da Marofa.

10. Monsanto

Monsanto

 

Al in 1938 kreeg Monsanto de titel van 'het meest Portugese dorp van het land'. En zodra je in dit schitterende plaatsje arriveert, ervaar je direct de authentieke sfeer.

De steile heuvel waarop het dorp ligt heet Cabeço de Monsanto, het hoofd van Monsanto. De huisjes zijn grotendeels gebouwd van graniet en liggen vredig ingeklemd tussen gigantische rotsen en stenen, die er in veel gevallen voor zorgen dat de woningen overeind blijven staan. Enkele huizen hebben slechts één dakpan, gevormd door een enorme steen. Je weet niet wat je ziet!

Vanaf de top van de vierkante Lucano-toren kun je over de omgeving uitkijken. Daar staat ook een replica van de haan die Monsanto ontving toen ze de eerder genoemde prijs wonnen.

Wat je natuurlijk ook niet mag missen is het kasteel. De klim er naartoe is vrij pittig, maar het uitzonderlijke rotslandschap in combinatie met het middeleeuwse bouwwerk wil niemand missen.

Een tip voor hier wil overnachten: boek een kamer bij Taverna Lusitiana en schuif daarna aan bij de hapjesbar met traditionele streekgerechten.

 

11. Sortelha

Sortelha

 

In het mooie bergdorpje Sortelha liggen de leistenen huizen met rode daken verspreid tussen allerlei aparte formaten rotsblokken. Je waant je hier op de set van een geschiedenisfilm.

De ingang van Sortelha is een grote gotische poort en vanaf daar bereik je het centrale plein met het stadhuis en even verderop ligt het kasteel.

Bij de Old Lady's Head sta je oog in oog met een rotsblok die de vorm heeft van een heks met een scherpe kin. Net buiten het plaatsje ligt deze fotogenieke rotsformatie Cabeça da Velha die kenmerkend is voor deze ruige regio.

Overnachten in Sortelha? Klop dan aan bij het rustieke O Cantinho da Ana.

 

12. Trancoso

Trancoso

 

Op de top van een plateau schittert Trancoso, het laatste dorp van de 12 historische plaatsjes in de Beira Alta regio. Tegenwoordig heerst er een gemoedelijke sfeer. Je kunt in alle rust en stilte de bezienswaardigheden bewonderen die vroeger het toneel waren van heftige veldslagen tussen christenen en moslims en later tussen de verschillende koninkrijken.

Trancoso speelde een grote rol bij belangrijke gevechten. De stadsmuren, de kerk, het kasteel en het Ducale paleis zijn daar de overblijfselen van.

Bezoekers kunnen in de Rua da Alegria (Geluksstraat) al veertig jaar genieten van de vele gekleurde hortensia's die aan beide zijden het straatbeeld opvrolijken.

Wie een culinaire ontdekking wil doen, bestelt zoete sardientjes (Sardinhas Doces), de specialiteit van Trancoso.

Video met de historische dorpjes van Portugal

Een korte indruk van alle Aldeias Históricas, met Engelse ondertiteling.

Kaart met Aldeias Históricas in Portugal

← Alle artikelen over de regio Midden-Portugal

Handig artikel? Deel het op Facebook! Dank je wel :-)