Serra da Estrela, het hoogtepunt van Portugal

In Midden-Portugal is het hoogste punt van continentaal Portugal te vinden: de bergketen Serra da Estrela. In de wintermaanden is het de enige wintersportbestemming van het land waar volop sneeuw ligt. In de zomer is het minstens zo prachtig. Natuurliefhebbers, wandelaars, klimmers, cultuurfanaten én watersporters raken hier nooit uitgekeken.

Sneeuw in de Serra da Estrela

 

• Bezienswaardigheden in de Serra da Estrela
• Torre
• Bijzondere rotsformaties & andere natuurverschijnselen
• Watervallen en rivierstranden
• Mooie stadjes en dorpen
• Autoroutes door de Serra da Estrela
• Wandelen in de Serra da Estrela
• Eten en drinken
• Hoe bereik je de Serra da Estrela?

 

De Serra da Estrela is de westelijke uitloper van het Castiliaans scheidingsgebergte. Vanaf 1976 een schitterend park in de grootste bergketen van het land. Het beslaat een gebied van maar liefst 100.000 hectare en is daarmee ook het grootste natuurpark van Portugal.

 

Als we de naam vertalen vanuit het Portugees, heet het 'gebergte van de sterren', dankzij de hoogte. Rondom Serra da Estrela liggen veel mooie bezienswaardigheden, waar de bergcultuur in vele facetten te ontdekken valt. Ook de afgelegen gehuchten waar de schapen en de herders het straatbeeld bepalen, zijn een zeldzaam tafereel dat je in de Serra nog tegenkomt.

Schapen in de Serra da Estrela

 

Bezienswaardigheden in de Serra da Estrela

Torre

Centraal in het park en goed bereikbaar via een mooie, verharde weg ligt de Torre. Dat is het hoogste punt van het gebergte Serra da Estrela; nergens op continentaal Portugal kun je het hoger opzoeken. Eigenlijk ligt het hoogste punt bij 1.993 meter. Een torentje van 7 meter boven op de berg maakt de 2.000 meter compleet. De allerhoogste top van het land Portugal vind je overigens op de eilandengroep de Azoren. Hier staat de 2.351 meter hoge vulkaan Pico.

Opvallend is dat de Torre geen bergpiek is die je al vanaf een afstand ziet, maar het afgeplatte hoogste punt van een bergrug. Het is een levendige locatie met een paar winkeltjes en een schitterend plekje om je te vergapen aan de gigantische uitzichten.

Torre, het hoogste punt van de Serra da Estrela

 

Torre heeft zelfs een stoeltjeslift, want in de winter is dit het hart van het enige skigebied van Portugal. Met maar liefst 19 pistes is het voor veel Portugezen en Spanjaarden een geliefde bestemming tijdens de koude maanden. Een voordeel als je in de zomer de Serra da Estrela bezoekt: de wegen en wandelpaden zijn dan beter begaanbaar dan in de ski-periode.

Torre in de sneeuw

 
 
 

Bijzondere rotsformaties en andere natuurverschijnselen

De Serra da Estrela kenmerkt zich door een uiterst ontspannen sfeer, steile hellingen, ruige rotsformaties, diepe ravijnen, schilderachtige meren en een unieke plantengroei. Meer heb je niet nodig om dicht bij de natuur te zijn. In de stilte die er heerst, bewonder je alle natuurschoon die dit gebied zo verrassend maakt. 

Er ontspringen zelfs drie belangrijke rivieren: Mondego, Zêzere en Alva. In Mondeguinho ontspringt de Rio Mondego, bij Covão d'Ametade begint de Rio Zêzere en in Vale do Rossim ligt de bron van de Rio Alva. Stuk voor stuk interessante plaatsen om te bezoeken. 

Herdershutjes in het dal van de Zêzere

 

In het gletsjerdal van de Zêzere zie je charmante herdershutjes. In Covao d'Ametade, aan het begin van het Zêzere-dal, sta je op een van de meest iconische plekken van dit gebied en vooral aantrekkelijk vanwege de vele afwisselende vegetatie. En Vale do Rossim is de grootste gletsjervallei van Europa. Bij het recreatiemeer is er volop gelegenheid om te kanoën en er is een mooie camping.

 

Op meerdere plaatsen kun je bijzondere rotsformaties bekijken. Bijvoorbeeld de Cabeça da Velha, een bijzonder natuurbeeld in de vorm van het hoofd van een oude vrouw. Het is de bekendste rots en het panoramische uitzicht over Planalto Beirão en Serra do Caramulo is geweldig voor een onvergetelijke zonsondergang. Je vindt haar bij São Romão, enkele kilometers ten zuiden van Seia.

Cabeça da Velha

 
Ook Cabeça do Velho, het hoofd van de oude man, laat je op 1.200 meter een verzameling rotsblokken zien. Het is hier wel opletten geblazen, want je stopt aan de kant van een doorgaande weg bij Sabugueiro, tussen Manteigas naar Gouveia.

Cabeça do Velho

 

Wanneer je over de N339, de hoofdweg door het gebergte kronkelt, rijzen ook de granieten rotsen op van Cavão do Boi en Nossa Senhora da Boa Estrela met in de stenen het metershoge gebeeldhouwde Maagd Maria. 

Cavão do Boi met Nossa Senhora da Boa Estrela

Cavão do Boi (Foto: Anouk Hulsman)

 

Op de weg naar Seia ligt het meer Lagoa Comprida te schitteren. Je mag er zwemmen en er is een klein winkeltje. De uitzichten over de landschappen vergeet je nooit meer.

Lagoa Comprida

 

Hier begint ook de wandelroute van ongeveer 1,5 uur naar een ander meer, Covão dos Conchos, waar een grote trechter water uit de lagune zuigt.

Covão dos Conchos

 

Watervallen en rivierstranden van de Serra da Estrela

Mede dankzij de verschillende rivieren is het landschap enorm gevarieerd. Poço da Broca de Barriosa is een schitterende plek bij het plaatsje Barriosa. Niet alleen is hier een bekende waterval, ook het rivierstrand met het kristalheldere bergwater mag er wezen.

Poço da Broca de Barriosa

 

Een ander leuk rivierstrand in de regio is Praia Fluvial de Loriga. Het is omringd door rotsen, heeft verschillende baden en er is een barretje.

Praia Fluvial de Loriga

 

Iets ruiger is de natuur bij Poco do Inferno, een adembenemende waterval tussen de kastanjebomen op de hellingen rond het dorp Manteigas. Door een nauwe kloof stort het water daar omlaag. Hoe intens de natuur hier is, geeft de naam aan: de Bron van de Hel. De wandelroute is 2,5 kilometer.

Andere pareltjes van watervallen zijn Calhão Mogueiro en Cântaro Magro.

Calhão Mogueiro

 

Wie nog meer natuur in de Serra da Estrela wil ontdekken, kan het Geopark Estrela bezoeken. Negen gemeenten met allemaal een eigen karakter en landschap, vormen pas sinds 2020 samen dit geologische park dat deel uitmaakt van UNESCO.

En tenslotte horen ook de thermale baden tot een geschenk uit de natuur. Het therapeutische water is uniek en openbaar toegankelijk. Aquadome in Termas de Unhais da Serra is de grootste van Europa, maar ook Termas Caldas de Manteigas, midden in het natuurpark, of Termas de Almeida - Fonte Santa zijn aanraders.

 

Mooie stadjes en dorpen

De vele traditionele dorpen in dit deel van Midden-Portugal dragen de eeuwenoude cultuur bij zich en zorgen voor sensaties in al je zintuigen. Bovendien bieden ze al het praktisch denkbare dat je tijdens een rondreis nodig hebt.

Vlakbij de hoogste berg van Portugal ligt de hoogst gelegen stad van het land: Guarda. Met een bescheiden, maar mooi stadsplein en leuke restaurantjes.

De kathedraal op het stadsplein van Guarda Het gezellige stadsplein van Guarda (Foto: Anouk Hulsman)

 

Aan de voet van de Serra da Estrela ligt een ander aangenaam stadje: Covilhã, van oudsher een belangrijke wolstad in Europa. Ooit was de stad enorm welvarend door de bloeiende wolindustrie.

 

De hele geschiedenis is vanaf 1989 op een boeiende manier samengevat in het wolmuseum Museu de Lanifícios, waar ook de oude werktuigen staan. Een interessant inkijkje in een industrie die zowel het verleden als het heden van Covilhã heeft gevormd. Het museum wil het textielindustrieel erfgoed op deze manier in ere houden.

Wolmuseum Covilhã (Foto's: Anouk Hulsman)

 

Door de veranderende kledingindustrie rond het jaar 2.000 kregen de wolfabrieken en de hele textielindustrie in het gebied het zwaarder en zwaarder. Uiteindelijk leidde het tot een sluiting. Als gevolg daarvan werd het straatbeeld redelijk grauw. De bewoners werden armer en ze verloren en stukje trots. Kortom, het gebied kon wel een nieuwe impuls gebruiken.

In de steile straatjes in het historische centrum hebben kunstenaars het hart van Covilhã vanaf 2011 letterlijk en figuurlijk weer kleur gegeven. De groeiende studentenpopulatie is creatief aan de slag gegaan. Het resultaat is aantrekkelijke street art van topkwaliteit op allerlei gebouwen in de stad.

Street art in Covilhã (Foto: Anouk Hulsman)

 

Als je zonder plan door de stad wandelt, zowel door de hoofdstraten als de steegjes, kom je op veel plaatsen de mooiste kunstwerken tegen. Ze beelden verhalen uit van de stad en haar inwoners.

 

Tegenwoordig is Covilhã het kunstzinnige centrum van Centraal Portugal. Woolfest is een organisatie die er regelmatig allerlei evenementen, tentoonstellingen en workshops organiseert. Een unieke kans als je in de buurt bent!

Een andere interessante plaats is Seia, aan de zuidwestelijke kant van het gebergte. Hier kun je het speelgoedmuseum en het broodmuseum bezoeken. Bij de laatste plek is ook een leuk restaurant. Met kinderen zijn het allebei leuke en leerzame uitstapjes.

Of rijd naar Loriga, een ander charmant plaatsje op een half uurtje zuidelijker. 

Ook leuk is Manteigas, met de vele kerkjes en de Burel Factory. Daar is te zien hoe burel wordt geproduceerd. Deze traditionele wollen stof werd vroeger vooral gebruikt om herders in de Serra da Estrela van warme kleding te voorzien. Bij de winkels zijn schitterende sjaals, sloffen en dekens te koop.

'Tuberculose-huizen' van Penhas Douradas

 

Verder is Penhas Douradas bijzonder. Je hebt niet alleen een prachtig uitzicht over de gletservallei en Manteigas. Ook de 'tuberculose huizen' die aan de rand van de afgrond staan, zijn opvallend. Dat zijn chalets waar al jarenlang bergtoeristen verblijven, vaak mensen die lijden aan tuberculose. Deze plek is volgens wetenschappers namelijk de gezondste plaats van het land vanwege de frisse, zuivere lucht.

Piódão, Belmonte en Linhares da Beira zijn andere charmante en indrukwekkende dorpen waar de historie nog voelbaar is.

 

Autoroutes door de Serra da Estrela

 

Niet alleen in de omgeving, maar ook in het grootste natuurpark van Portugal liggen mooie autoroutes. Zeker in de zomer is het wegennet uitgebreid en goed. Dé weg door de Serra da Estrela is de N339, van Covilhã dwars door de bergen langs het hoogste punt de Torre naar Seia. 

Langs de route, met een afstand van nog geen 50 kilometer, liggen zoveel must-see's dat je er gerust een dag voor uit mag trekken. Langs de weg staan vele bordjes met de aanduiding 'Miradouro', indrukwekkende uitzichtspunten. Ook starten er vanaf deze doorgaande weg veel leuke wandelroutes.

 

In de zomer is de route van de 25 meren (Rota das 25 Lagoas) een adembenemende weg. De vier rivieren en 25 lagunes die de Serra da Estrela rijk is, komen allemaal voorbij. Maar dat is niet alles. Je passeert ook de Romaanse brug Ponte de Sequeiros, de Ponte das Três Entradas en Avó, een plaats met een kasteel en een eiland in het midden van de rivier.

 

Wandelen in de Serra da Estrela

Vergeet je wandelschoenen niet, want in en rondom de Serra da Estrela ligt 375 kilometer aan wandelpaden. In de zomermaanden vind je hier zeker een route die je aanspreekt. De glinsterende bergmeren, de granietblokken, de kleuren van de planten en de bloemen. En vooral rust met alleen het kalme geluid van de vogels en de wind zorgen dat je terug wil komen.

 

De Tower Lagoons en de Great Lagoons zijn prachtige routes waar je weer terugkomt bij het startpunt. Vanaf Penhas de Saúde wandel je via de Viriato Trail naar de Torre. De Rota das Faias Trail is ook geschikt met kinderen en is ongeveer 6 kilometer lang. Of ga op ontdekking op de Rota do Javali van 11 kilometer, vlak bij waterval Poço do Inferno paden.

 

Eten en drinken

De smaken van de bergen komen tot leven als je aan tafel gaat in de Serra da Estrela. Met veel liefde worden de vele ingrediënten uit de natuur verwerkt in onder andere drank, kaas, honing en wildgerechten.

De meest bekende culinaire verrassing uit de Serra is de Queijo da Serra, een Portugese schapenkaas. Men mag het alleen onder deze noemer verkopen als er een bepaald type melk is gebruikt, net als zout en wilde distel die groeit in het bos. 

Het plein op de Torre van Serra da Estrela is een perfect plekje om de heerlijke kaas te proeven. En ook in Covilhã vind je leuke winkeltjes met kaas, wijn en andere souvenirs.

Queijo da Serra

 

Heel verrassend: tegen de berghellingen aan de zuidoostelijke kant groeien druiven. Hier wordt heerlijke wijn van geproduceerd. De ranken zijn op die locatie beschermd tegen de koude wind uit het noorden en profiteren van de zon aan die kant van de berg. 

De lage temperaturen en de goede zomers zijn een gouden combinatie, zo blijkt uit de kwaliteit van de wijnen. Ze zijn in veel winkels en restaurants verkrijgbaar onder de naam Dão-wijn.

 

Hoe reis je naar de Serra da Estrela

De snelste manier is vliegen op Porto en dan met een huurauto naar de Serra da Estrela. Vanaf Porto is Serra da Estrela ongeveer 2 uur rijden. Ook vanaf Lissabon is Serra da Estrela goed te bereiken.

Vanuit beide steden is het berggebied ook per trein bereikbaar tot de stad Covilhã. Vanaf daar heb je wel een taxi nodig om naar de kleinere dorpen en wandelgebieden te reizen.

 

Wanneer je het beste naar de Serra da Estrela kunt reizen, hangt af van je voorkeuren. Wil je sneeuw in Portugal zien, dan is het winterseizoen natuurlijk een schitterende, maar koude periode. Houd er wel rekening mee dat veel wandelroutes zijn afgesloten vanwege de metershoge sneeuw.

Hou je niet zo van de kou, dan zijn de maanden juni, juli, augustus en september mooie maanden om het hogerop te zoeken in Portugal. De temperatuur varieert dan van 25 graden tot boven de 30 graden, maar hoog in de bergen is het natuurlijk koeler.

Handig artikel? Deel het op Facebook! Dank je wel :-)